Een tijdje terug plaatste ik op social media al een bericht dat ik werkte aan een blogpost met de voorlopige werktitel ‘impasse’. Onze zoektocht naar een duurzame warmtebron leek te stranden omdat niks écht duurzaam is. Vorig jaar schreef ik nog een post over onze plannen voor een duurzame warmtebron, vandaag weten wij het ook niet meer zo goed.
Wanneer ik het heb over ‘duurzaam’ dan bedoel ik de betekenis die Marieke Eyskoot eraan heeft gegeven: met respect voor mens en omgeving. Dat betekent ook dat sommige keuzes niet te maken zijn. En houtkachel brengt fijnstof in de lucht en hoe duurzaam is de productie van zonneboilers eigenlijk?
Laat je ook niet gek maken, misschien kun je in deze blog de informatie vinden die je nodig hebt om een keuze te maken die bij jouw situatie past. Als je maar kiest, dan kun je het eigenlijk niet fout doen.
Een illusie armer
Het begon met de Finoven die ik graag wilde. Een warmte accumulerende houtkachel die met één keer per dag stoken, vierentwintig uur warmte afgeeft. Het systeem is eenvoudig; de afvoerleiding van de warme lucht gaat nog een paar keer rond voordat de warmte naar buiten verdwijnt. Door deze omleidingen kan de massa van de kachel de warmte opnemen. Een Finoven maakt heel efficiënt gebruik van de bron en heeft een goede verbranding en is een duurzame manier om je huis te verwarmen. Een Finoven kan je echter niet voorzien in warm tapwater voor bijvoorbeeld je badkamer. Daarbij is een back-up systeem wenselijk voor als je niet kunt stoken.
De nadelen van een Finoven:
- Je moet de mogelijkheid en discipline hebben om dagelijks te stoken
- Je hebt voldoende ruimte nodig om een flinke hoeveelheid hout op te slaan.
- Je hebt een tweede warmtebron nodig.
- Ook bij ongunstige weersomstandigheden om te stoken, bijvoorbeeld bij mist of windstil weer, is het je primaire warmtebron.
Voor mij was de doorslaggevende reden echter de manier van verbranden. De kachel wordt zo hoog opgestookt dat het geen prettige haard is om bij te zitten, terwijl ik die (naar nu blijkt onterechte) voorstelling er wel van had. Het heet niet voor niets ‘oven’. Er is een hoge verbrandingstemperatuur nodig om alle massa op te warmen en ik vond dat zelf heel onaangenaam om bij in de buurt te zijn.
Er waren nog een aantal redenen waarom wij afzagen van een Finoven en dat had te maken met ons huis, de plannen en de oriëntatie op de zon. In onze situatie lukte het niet om het te integreren in een betaalbaar en slim systeem. Mogelijk is dat in jouw situatie anders.
Dus zochten we verder
Met de prijs van een Finoven en het back-up systeem in gedachten konden we de afweging maken of een warmtepomp dan een optie was. Nog één keer over de techniek van een warmtepomp, aan de hand van een lucht-water warmtepomp:
Een warmtepomp die de buitenlucht gebruikt als bron is eigenlijk een airco die je om kunt schakelen. Een lucht-warmtepomp neemt warmte op uit de buitenlucht en geeft dat af aan het koudemiddel van een binnen-unit. Deze unit haalt de warmte uit het koudemiddel en geeft het af aan het afgiftesysteem in je huis, meestal het warmwater systeem.
De keuze voor het type bron is wat lastiger. Lucht-water warmtepompen zijn niet overal meer toegestaan vanwege het geluid dat ze produceren. Een bron in de grond is echter een prijzige aangelegenheid, zeker bij renovatieprojecten omdat je het niet kunt meefinancieren met je hypotheek. Toch gaan wij de komende weken de verschillende warmtepompen onderzoeken en kijken of we de kosten helder kunnen krijgen.
Andere afvallers
Voor zonnecollectoren als warm waterbron heeft ons dak niet de juiste oriëntatie op de zon. Ook ontbreekt het ons aan voldoende geschikte ruimte op het dak omdat we wonen in een beschermd stadsgezicht.
De vinding uit Hardenberg die kortgeleden werd gepresenteerd, een Reduxion Ecoliner, is pas vanaf het najaar beschikbaar voor de particuliere markt. En in het najaar moet onze nieuwe warmtebron in bedrijf zijn. Stel dat de beschikbaarheid laat in het najaar is en we zouden op een wachtlijst komen dan zou het zomaar midden in de winter kunnen zijn voordat we een warmtesysteem hebben.
Van pellet kachels ben ik niet zo enthousiast. Je creëert een nieuwe afhankelijkheid van pellets (die ingescheept moeten worden), je kunt de ventilator horen en je moet ook hier voldoende ruimte hebben voor de bulk pellets. Overgaan op hout stook als je primaire warmtebron geeft veel overlast voor mensen met longziektes, net als bij een Finoven.
Ondertussen
Is er een manifest ingediend bij de tweede kamer om het plaatsen van nieuwe ketels per 2021 te verbieden. Het is een voorstel van een brede coalitie, waarin de organisatie van de installatiebranche Uneto-VNI, de fabrikanten van cv-ketels, milieuorganisaties (waaronder Greenpeace en Milieudefensie) en een groot deel van de energiesector zijn vertegenwoordigd. Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat heeft eind vorig jaar de tweede kamer ook al toegezegd dat hij zou laten onderzoeken hoe de cv-ketel ‘geleidelijk kan worden uitgefaseerd’.
Wanneer de verkoop van CV ketels waarschijnlijk wordt verboden, terwijl een CV ketel op dit moment maar een factie kost van de duurzame alternatieven, dan ben ik benieuwd of er plannen zijn betreffende de financiering.
En om het nog ingewikkelder te maken
Zijn er meerdere partijen goed lobby aan het voeren om het gebruik van houtkachels aan banden te leggen. Rook van houtkachels is schadelijk voor je gezondheid en mensen met gevoelige luchtwegen zoals longpatiënten en mensen met astma kunnen er veel last van hebben. Nu er steeds meer mensen hout gaan stoken wordt de overlast alleen maar groter.
In buurland Duitsland moeten een groot aantal soorten kachels verplicht jaarlijks geveegd worden. En de schoorsteenvegers hebben de bevoegdheid een kachel of open haard te verzegelen als de eigenaar niet schoon stookt.
Het lijkt me logisch dat het gebruik van houtkachels de komende jaren aan banden wordt gelegd maar niemand weet nog hoe. Worden er gebiedsbeperkingen ingevoerd of komen er eisen waar een nieuwe kachel aan moet voldoen? Zolang daar nog geen duidelijkheid over is vind ik het lastig om te investeren in een warmtebron op hout.
Hoe nu verder
Moeten we wachten? Wachten tot we weten wat de regels worden voor hout stook en wachten tot er meer alternatieven komen voor een duurzame warmtebron als vervanging van de CV op gas? Wachten op de Ecoliner?
De impasse uit de titel verwoord mijn gevoel dat de huidige tijdsgeest betaalbare alternatieven gaan afdwingen, maar wat doen we dan in de tussentijd?
Nog even terug naar de basis
Wanneer je duurzaam wilt bouwen concentreer je je eerst op het beperken van de energievraag. Wij gaan ons huis daarom isoleren en voorzien van vloer, – en wandverwarming. Dat werkt op een lage temperatuur en is dus in ieder geval zuiniger dan traditionele radiatoren. Ik heb ook een dakraam met daaronder een vide ontworpen zodat ik in een aantal ruimtes dat anders vrij donker zouden worden daglicht binnenkrijg. Elke keer dat ik het licht NIET hoef aan te doen scheelt weer in de energievraag.
Een andere duurzame maatregel die we nemen is het hergebruik van materialen die we in het huis vinden. Deels zijn dat mooie oude deuren en luiken die een nieuwe bestemming krijgen, maar wie mij volgt op Instagram weet ook dat ik van het oude dak een heleboel piepschuim heb verwijderd. De vorige eigenaar had dat er tegenaan geschroefd als een soort isolatielaag (niet doen, is heel slecht voor je dakconstructie) en ik heb dat de afgelopen week weggehaald en opgeslagen zodat we het straks kunnen hergebruiken onder de nieuwe betonvloer. Dat betekent dat ik het piepschuim niet hoef te storten als afval, maar ook dat ik geen nieuw piepschuim hoef te kopen. Dubbel winst.
Kortom: isolatie, het hergebruik van bestaande materialen en zuinig omgaan met je energie is in dit huis goed geregeld. Nu nog een duurzame bron kiezen om het huis op temperatuur te krijgen. Waar zou jouw voorkeur naar uitgaan?
Geef een reactie